Metody pracy
W naszej codziennej pracy wykorzystujemy System Prewencyjny księdza Jana Bosko, Metodę Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne, Metody efektywnej nauki. Metody te ukierunkowane są na wspieranie rozwój fizyczny, psychiczny i emocjonalny dziecka.
System wychowawczy Księdza Jana Bosko
System prewencyjny, nazywany także systemem uprzedzającym, zapobiegawczym lub systemem wychowawczym księdza Bosko, to metoda wychowawcza oparta nie na przymusie, lecz na zaufaniu, rozumie i dobru, które wychowanek nosi w sobie.
Wychowawca, w pełni szanując wolną wolę młodego człowieka, staje się mu bliski, towarzysząc mu w procesie autentycznego wzrastania. System ten polega na uprzedzaniu niewłaściwych zachowań poprzez mądrą obecność i wspierające towarzyszenie wychowankowi. Celem nie jest karanie, lecz zapobieganie – tak, aby młody człowiek sam potrafił wybierać dobro.
W praktyce oznacza to, że wychowawca stara się być dla wychowanka przyjacielem i przewodnikiem, a nie jedynie osobą nadzorującą czy pouczającą. W relacji tej kluczową rolę odgrywa dialog, zrozumienie i wzajemny szacunek.
Ksiądz Bosko oparł swój system wychowawczy na trzech filarach:
- Rozumie (ragione) – czyli rozsądnym podejściu, cierpliwości i zrozumieniu potrzeb wychowanka;
- Religii (religione) – rozumianej jako źródło wartości moralnych, sensu i wewnętrznej siły;
- Miłości (amorevolezza) – okazywanej w codziennych relacjach, w atmosferze serdeczności, życzliwości i autentycznej troski.
Najistotniejszą zasadą systemu wychowawczego księdza Bosko jest stała, serdeczna obecność wychowawcy w życiu podopiecznych – obecność, która daje poczucie bezpieczeństwa, budzi zaufanie i inspiruje do rozwoju.
Polecana literatura
- o św. Janie Bosko
- Auffrey A., Święty Jan Bosko. Biografia
- Bosco T., Spełniony sen. Opowieść biograficzna o świętym Janie Bosko
- Bosco T., Złote myśli księdza Bosko
- o systemie wychowawczym św. Jana Bosko
- Bissoli C., Jan Paweł II o systemie wychowawczym księdza Bosko
- Bosko J., Wspomnienia oratorium
- Cian L., System zapobiegawczy św. Jana Bosko
- Cian L. Wychowanie w duchu księdza Bosko
- Ferrero B., Rodzice szczęśliwi dzięki metodzie księdza Bosko
- Fontana U., Relacja sekretem wszelkiego wychowania
- Niewęgłowski J. (red.), Ksiądz Bosko i jego system wychowawczy
- Severino de P., Ukierunkowanie w wychowaniu
- Vecchi J., Strażnicy marzeń z palcem na myszce. Wychowawcy w dobie informatyki
- Weinschenk R., Podstawy pedagogiki księdza Bosko
- dla dzieci
- Kączkowska M., O Janku przyjacielu młodzieży
Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne
W naszej codziennej pracy wykorzystujemy Metodę Ruch Rozwijającego Weroniki Sherborne. Dzięki tym ćwiczeniom, dzieci uczą się poznawać przestrzeń i zachowywać w niej, czują się swobodnie i nie obawiają się otoczenia. Stają się mniej zahamowane i bardziej otwarte na sytuacje problemowe. Metoda ta pozwala dzieciom poznać swoje ciało i uczy kontrolować jego ruchy, ułatwia też rozwiązywanie kontaktów, uczy empatii.
Ważnym walorem metody W. Sherborne jest to, iż w atmosferze radosnej zabawy umożliwia dzieciom zaspokojenie potrzeb psychicznych takich jak: bezpieczeństwo, wzrost i rozwój, w tym potrzeb społecznych i poznawczych. Ponadto Ruch Rozwijający pozwala na osiąganie zamierzonych efektów poprzez eliminowanie czynników stresujących typu: nakaz, przymus, strach, obawa. Dzieci maja możliwość wykazać się opiekuńczością, umiejętnością współdziałania i reagowania na potrzeby oraz możliwości innych.
Ponad to uczniowie rozwijają i uczą się koncentracji oraz kontrolowania swojego zachowania. Zajęcia prowadzone tą metodą dają dobre efekty w stymulacji rozwoju psychicznego dzieci. W metodzie tej nie stosuje się rywalizacji, dzieci zahamowane lub nieśmiałe mają taką samą satysfakcję, jak pozostałe, ogromną radość sprawia im bliskość z osobą dorosłą, możliwość wypróbowania swojej siły i narzucanie dominującej roli dorosłemu. Dzięki temu uczniowi budują swoją pewność siebie.
Metody efektywnej nauki
Efektywna nauka to proces skutecznego uczenia się z wykorzystaniem różnorodnych narzędzi i metod dydaktycznych.
Podczas zajęć uczniowie poznają tajniki budowy ludzkiego mózgu oraz procesy, jakie zachodzą podczas uczenia się. Dowiadują się również, jakie style uczenia się mogą występować wśród rówieśników oraz czym jest zjawisko neuroplastyczności.
Zdobyta wiedza pozwala im lepiej rozumieć własny potencjał i świadomie wykorzystywać różne strategie uczenia się w codziennej pracy szkolnej. Uczniowie uczą się, jak skutecznie planować naukę, zapamiętywać informacje i rozwijać swoje umiejętności. Chętnie angażują się w działania projektowe, stając się aktywnymi uczestnikami procesu edukacyjnego.
Celem zajęć jest kształtowanie w uczniach potrzeby samokształcenia i samorozwoju. Nauczyciel pełni rolę przewodnika i asystenta, który wspiera ucznia, inspiruje go do działania i podąża za jego indywidualnym tempem rozwoju.
Cztery filary uczenia się według Stanislasa Dehaene’a
Podczas zajęć uczniowie poznają zasady efektywnego uczenia się oparte na badaniach neurodydaktycznych. Stanislas Dehaene, francuski neurobiolog, wskazuje cztery filary skutecznego uczenia się:
- Uwaga (Attention) – uczenie się jest możliwe tylko wtedy, gdy mózg potrafi skoncentrować się na danym zadaniu. Uczniowie uczą się kierować swoją uwagę, eliminować rozpraszacze i skupiać się na celu.
- Aktywne zaangażowanie (Active engagement) – nauka staje się skuteczna, gdy uczeń sam poszukuje odpowiedzi, działa, eksperymentuje i zadaje pytania. Aktywne uczenie się sprzyja głębszemu zrozumieniu i trwałemu zapamiętywaniu.
- Informacja zwrotna (Error feedback) – popełnianie błędów jest naturalnym elementem procesu uczenia się. Mózg potrzebuje informacji o błędach, by się rozwijać. Uczniowie uczą się analizować swoje pomyłki i wyciągać z nich wnioski.
- Konsolidacja (Consolidation) – wiedza utrwala się dzięki powtórkom, odpoczynkowi i odpowiedniej ilości snu. Uczniowie poznają techniki wspierające ten proces, takie jak powtórki rozłożone w czasie, notatki wizualne czy mapy myśli.
Mapy myśli według Tony’ego Buzana
Jednym z narzędzi wspierających efektywne uczenie się są mapy myśli (ang. mind maps), opracowane przez Tony’ego Buzana.
To graficzna forma notowania, która wykorzystuje naturalne skojarzenia, kolory, obrazy i słowa-klucze. Dzięki temu angażuje obie półkule mózgu, wspiera zapamiętywanie, rozwija kreatywność i ułatwia logiczne uporządkowanie informacji.
Uczniowie uczą się tworzyć własne mapy myśli jako sposób na:
- planowanie nauki i projektów,
- przygotowywanie się do sprawdzianów,
- opracowywanie notatek z lekcji,
- twórcze rozwiązywanie problemów.
Zastosowanie map myśli pomaga im nie tylko szybciej zapamiętywać materiał, ale także lepiej rozumieć zależności między pojęciami i samodzielnie tworzyć sieć wiedzy.